खेलाडी प्रतिबन्ध प्रकरण : एउटा गल्तीले १५ बर्षमा कमाएको इज्जत र करियर सकियो

काठमाडौं – धेरै मिहिनेत गरेर नेपाल फुटबल क्षेत्रमा सागर थापाले आदर्श व्यक्तित्वको छवि बनाएका थिए । उनीसँगै अरु केही खेलाडी पनि यस्ता थिए, जोसँग देश र फुटबलप्रेमीले ठूलो अपेक्षा गरेका थिए । तर, तिनै खेलाडी म्याच फिक्सिङ प्रकरणमा मुछिए । जसको नजिता उनीहरु एएफसीको आजीवन प्रतिबन्धमा परे । प्रतिबन्धमा परेका खेलाडीको यस्तो थियो करियर :

सागर थापा ( कप्तान )
बालगोपाल महर्जन र उपेन्द्रमान सिंहपछि सर्वाधिक धेरै पटक रातो र चन्द्र सूर्य अंकित नेपाली राष्टिय टोलीको जर्सी लगाउने सौभाग्य सागर थापाको नाममा । सन् २००३ मा राष्टिय टोलीमा डेब्य गरेका थापाले सन् २००९ मा घरेलु मैदानमै सम्पन्न एएफसी च्यालेन्ज कपको छनोट अन्तर्गत किर्गिजस्तान विरुद्धको खेलमार्फत कप्तानको जिम्मेवारी सम्हाले । ६ वर्षभन्दा समय समय कप्तानी गर्ने क्रममा उनले नेपाललाई पहिलो पटक सन् २०११ मा विश्वकप छनोटअन्तर्गत दोस्रो चरणमा पुर्याएका थिए । ग्राहम रोबर्टसको प्रशिक्षण तथा उनको कप्तानीमा नेपालले विश्वकप छनोटमा पहिलो जीत हासिल गर्ने क्रममा टिमोरलेस्टेलाई मात्रै हराए, दोस्रो चरणको दोस्रो लेगमा

घरेलुमैदानमै जोर्डनजस्तो एशियाली शक्ती राष्टलाई एक एक गोलको बराबरीमा रोक्यो ।
खेल मिलेमतो प्रकरणमा पर्नुअघि नै सागरले नेपालको जर्सीमा ५० भन्दा बढी खेल खेलिसकेका थिए । नियमित कप्तान राकेश श्रेष्ठले चोट र बढ्दो उमेरका कारण सन्यास लिएपछि सन् २००९ बाट कप्तानको जिम्मेवारी सागरको काँधमा आइपुगेको थियो । त्यसपछि सन् २०११ मा बंगलादेशको ढाकामा सम्पन्न साफ च्याम्पियनसिपमा सागरले कमाल नै गरे । उनले बंगलादेश विरुद्धको लिग चरणको खेलमा अन्तिम समयमा गोल गर्दै नेपाललाई प्रतियोगिताको सेमिफाइनलमा लैजान महत्वपूर्ण भूमिका खेले । नेपाली स्टाइकरहरु गोलको खडेरीबाट गुज्रिएको त्यो समयमा उनले बंगलादेश विरुद्ध रेफ्रीले खेलको अन्तिम सिट्ठी फुक्नुअघि पाएको फ्रिकिक अवसरलाई सिधैँ गोलमा परिणत गरिदिए । सागरको उक्त फ्रिकीकलाई चर्चित पोर्टल गोल डटकमले त्यस महिनाका उत्कृष्ट ५ गोलको सूचिमा राखेको थियो । उक्त गोलको तुलनामा रोनाल्डिन्होले सन् २००२ को विश्वकपमा इंग्ल्याण्ड विरुद्ध गरेको गोलसँग गरिएको थियो । सागर नेपालमा फुटबल खेलेरै कार चढ्ने थोरै भाग्यमानीमध्ये एक हुन् । उनले हिमालयन शेर्पा क्लबमा छदाँ ५० हजार मासिक तलब कमाउँदै आएपनि नेपाली खेलाडीको पारिश्रमिक मासिक १ लाख हुनुपर्ने सार्वजनिक अभिव्यक्ती दिएका थिए । सन् २०१३ को साफ च्याम्पियनसिपमा पनि उनकै नेतृत्वमा आयोजक नेपाल सेमिफाइनलसम्म पुग्यो ।
काठमाडौँको मच्छेगाँउ स्थायी घर भएका थापाले बाल्यकाल विराटनगरमा बिताएका थिए । विराटनगरमै छदाँ सागरको ध्यान फुटबलले खिच्यो । उनले सन् २००२ मा फ्रेन्डस् क्लबबाट लिग खेल्दै आफ्नो करियरको सुरुआत गरे । सुरुआती समयमा उनी टोलीका फरवार्ड थिए । तर, फ्रेन्डस्मा त्यतिबेला सेन्टल डिफेन्सको अभाव खड्किएका कारण उनले डिफेन्समा खेल्न थाले । थापा सन् २००३ बाट राष्टिय टोलीका लागि छानिएका थिए । ३१ वर्षीय सागरले आफ्नो व्यवसायिक करियरका दौरान १३ वर्षसम्म माथिल्लो डिभिजनमा फ्रेन्डस्, मनांग मर्यास्डदी, एनआरटी, हिमालयन शेर्पा र थ्रीस्टारबाट खेले । यसै वर्ष थ्रीस्टार लिग फुटबलको उपाधी उचाल्न केवल २ खेलबाट टाढा रहेको अवस्थामा उनी म्याच फिक्सिंगको अभियोगमा जेल गए । जेल जानुअघि सागर थ्रीस्टारका कप्तान थिए र उनले उत्कृष्ट खेल्दै थ्रीस्टारको लीग उपाधि जित्ने आधार खडा गरेका थिए । एन्फाबाट अपार्टमेन्ट पुरस्कार जितेपनि सक्कली अपार्टमेन्ट जित्न नपाउँदै उनी एएफसीको आजीवन प्रतिबन्धमा परेका छन् ।
सन्दीप राई
सन् २००८ मा पाकिस्तान विरुद्धको मैत्रिपूर्ण खेलमार्फत नेपाली टोलीमा डेब्यु गरेका सन्दीप म्याचफिक्सिंग काण्ठमा पर्नुअघि नेपालका नियमित डिफेन्डर थिए । केवल २६ वर्षका सन्दीप राईसँग राष्टिय टोलीले अझै धेरै अपेक्षा गरेको थियो । खेल मिलेमतो प्रकरणमा नपरेको भए बालगोपाल महर्जन, उपेन्द्रमानसिंह, सागर थापा र विराज महर्जनपछि नेपालका लागि सबैभन्दा धेरै खेल खेल्ने खेलाडी सन्दीप हुनेथिए । खेल मिलोमतो प्रकरण पर्नुअघि सन्दीपले खेलेको ४९ अन्तर्राष्ट्रिय खेलको आँकडाले नेपाली टोलीका लागि उनको आवश्यकता झल्काउँछ ।
नेपालका भरपर्दा डिफेन्डर सन्दीप राई टोलीलाई गोलको आवश्यकता पर्दा अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा गोल समेत गर्ने गर्दथे । सन् २०११ मा नेपाली स्टाइकरको प्रदर्शन फितलो रहदाँ समूह चरणमा नेपालले गरेका तीन गोलमध्ये एक गोल सन्दीपको नाममा थियो । उनले माल्दिभ्स विरुद्ध गोल गर्दै नेपाललाई बराबरीको स्थितीमा ल्याएका थिए । सन्दीप फुटबलमय परिवार हुर्किएका हुन् ।
७–८ वर्षको नपुग्दै उनी सुनसरी–दुहबी आसपासका अन्य बच्चाहरुस“ग फुटबल खेल्न पुगिसकेका हुन्थ्ये“ । एन्फा एकेडेमीमा छनौट हुदा“ सन्दीपको उमेर थियो, केवल ९ वर्ष । सन्दीपस“गै अहिले राष्ट्रिय टिमबाट खेलिरहेका निराजन खड्का र भरत खवास आजभन्दा डेढ दशकअघि एन्फा एकेडेमीमा छनौट भएका थिए । तर भरत अण्डर–१४ मा छनौट हुदा“ निराजन र सन्दीपले अण्डर–१६ टिममा मौका पाए । २०६१ सालमा एनआरटीले एन्फा एकेडेमीबाट भर्खरै निस्केका चार नया“ खेलाडी आबद्ध गर्ने निर्णय लिदा“ सन्दीपको नाम पनि सामेल थियो । एकेडेमीकै उत्पादन प्रलयराज भण्डारी, सुसन भण्डारी र सुवास राईले एनआरटीबाट क्लब फुटबलमा डेब्यु गरे । सन्दीप अर्को वर्ष मनाङ लागे , जहा“ उनले सानै उमेरमा वसन्त थापा, वसन्त गौचन र कुमार थापाजस्ता त्यतिबेलाका राष्ट्रिय टिमका प्रमुख खेलाडीस“गै खेले । मनाङ म¥र्याङदी क्लबको ड्रिम टिमले लिगसहित देशका प्रमुख उपाधि उचाल्दा सानै उमेरमा सन्दीपको लिग जित्ने सपना पुरा भइसकेको थियो । उनले थ्रीस्टारबाट पनि लिग जितने ।
सन्दीप आफुलाई लाष्ट डिफेन्समा भरपर्दा खेलाडी थिए । तर उनी मिडफिल्ड तथा राईट ब्याकमा पनि राम्रो खेल्थे । समग्रमा नेपाली टिममा उनको परिचय े अलराउन्डरको थियो । सागर थापासँगै उनीपनि थ्रीस्टारले लिग उपाधी उचाल्न दुई खेल बाँकी छदाँ म्याच फिक्सिंगको अभियोगमा परे । सन् २०१३ एन्फाले गरेको जनमतको परिणाम सार्वजनिक हुदाँ सन्दीप राई नेपालकै सर्वाधिक चर्चित फुटबलरको सूचिमा पहिलो नम्बरमा थिए ।

रितेश थापा
म्याच फिक्सिंगको अभियोगमा परेका रितेश थापा आफ्नो शान्त स्वभाव र उत्कृष्ट गोलकिपिंगका कारण चर्चामा रहन्छन् । तर, नेपाली फुटबलमा ग्रहण लागेका बेला उनले आफ्नो खेल करियर सुरु गरेका थिए । करियरको सुरुआती समय त्यतिबेलाका स्टार गोलकिपर उपेन्द्रमानसिंहको छायाँमा परेका रितेश त्यसपछि वर्तमान गोलकिपर किरण चेम्जोंगको छायाँमा परे । सन् २००३ मा दक्षिण कोरिया विरुद्ध एएफसी एशियन कपको छनोट खेलमा नेपालको गोलपोष्ट अनुभवविहिन रितेशले सम्मालेका थिए । पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय म्याच नै तत्कालिन एशियाली शक्तिविरुद्ध खेल्नुपर्दा निकै नभर्स देखिएका रितेशले उक्त खेलमा १६ गोल खाए । तर नेपालले कुनै गोल फर्काउन सकेन । उक्त खेलमा कोरियाका डिफेन्डर पार्क जिन एक्लैले ५ गोल गरेका थिए । रितेशको करियर घरेलु फुटबलमा भने उल्लेखनिय मानिन्छ । उनले नेपाल प्रहरीमा आबद्ध भएपछि पुलिसलाई चारपटक लिग जिताउन महत्वपूर्ण भूमिका खेले । पुलिस क्लबका पहिलो रोजाईका गोलकिपर रितेशले त्यसअघि थ्रीस्टार क्लबबाट व्यवसाहिक फुटबल यात्रा सुरु गरेका थिए । पुलिसमा पहिलो रोजाईको गोलकिपर भएपनि राष्टिय टोलीमा उनीभन्दा शारिरीक र प्राविधिक रुपमा उत्कृष्ट किरण चेम्जोंगले सन् २००८ पछि प्राथमिकता पाउन थाले । सन् २००७ मा नेपाल प्रहरीले एएफसी प्रेसिडेन्ट कपको फाइनलमा स्थान बनाउँदै अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा सर्वाधिक उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्ने किर्तिमान आफ्नो नाममा लेखाउँदा प्रहरीको गोलपोष्ट रितेशले नै सम्हालेका थिए । म्याच फिक्सिंगमा पर्नुअघि उनी पुलिस क्लबमा धेरैपटक म्याच विनर प्रमाणित भए । रितेशले दुई वर्षअघि मात्रै एन्फाबाट अपार्टमेन्ट पुरस्कार पाएपनि सक्कली अपार्टमेन्ट पाएका थिएनन् ।

अन्जन केसी
खेलाडीका रुपमा अन्जन केसीको करियर त्यति सफल साबित भएन । तर प्रशिक्षकका रुपमा उनी आशा गरिएका अनुहार थिए । थ्रीस्टार क्लबले तीन वर्षअघि लिग उपाधी जित्दा अन्जन प्रदीप हुमागाँईका सहायक थिए । उनी थ्रीस्टारले यस वर्ष लिग उपाधी जित्दा प्रयोगमा ल्याएका दुई प्रशिक्षकमध्ये एक थिए । म्याच फिक्सिंगमा पर्नुअघि नै अन्जनले राजीनामा गरेपछि थ्रीस्टारले राजेन्द्र तामांगलाई प्रशिक्षकको जिम्मेवारी सुम्पिएको थियो । अन्तत तामांगले थ्रीस्टारलाई लिग जिताए ।
एन्फा एकेडेमीका पहिलो ब्याजका खेलाडी अन्जन केसीले थ्रीस्टारलाई २०६१ सालमा लिग उपाधी जिताउन महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका थिए । त्यतिबेला थ्रीस्टार क्लब काठमाडौँमै भएको प्रेसिडेन्ट कपको सेमिफाइनलसम्म पुगेको थियो । नेपाली टोलीबाट तीनपटक साफ च्याम्पियनसिपसहित अन्य थुप्रै प्रतियोगितामा सहभागिता जनाए । सन् २०१३ मा थ्रीस्टार क्लबलाई उनले एएफसी प्रेसिडेन्ट कपमा आफ्नो प्रशिक्षणमा उतारेका थिए । उनले सन् २०१३ मै एएफसी बि लाईसेन्स कोचिंग कोर्स गरेका थिए ।

विकाससिंह क्षेत्री
संकटा,थ्रीस्टार र मनांग मस्र्यांगदीबाट खेलेका विकाससिंह प्रतिबन्धमा पर्नुअघि चोटका कारण टोलीमा थिएनन् । उनले नेपाली फुटबल टिमबाट सन् २०१४ को फिफा विश्वकप छनोटसहित सन् २०११ को साफ च्याम्पियनसिप तथा नेहरु कपमा सहभागिता जनाए । विकासले सन् २००८ मा पोखरा रंगशालामा भएको मैत्रिपूर्ण भिडन्तमा नेपालले भूटान विरुद्ध २ १ को जीत हासिल गर्दा एक गोल गरेका थिए । उक्त गोल नै नेपालका लागि विकासको अहिलेसम्मको एकमात्रै गोल हो । पछिल्लो समय चोटले करियर छायाँमा पर्नुअघि उनी नेपालका अब्बल मिडफिल्डर मानिन्थे । उनी डिफेन्समा समेत उत्तिकै स्तरीय थिए ।

News originally posted in ratopati.com